مدیریت غیربوروکراتیک در سازمان های داوطلبانه (1)
بخش قابل توجه ای از فعالیت های فرهنگی در سطح کشور در قالب سازمان های داوطلبانه صورت می پذیرد و بر این اساس، این سازمان ها بستر شکل گیری بسیاری از اقدامات فرهنگی در کشور هستند؛ مراکزی چون کانون های فرهنگی و سایر تشکیلات سازماندهی شده در این حوزه، نمونه هایی از این سازمان های داوطلبانه هستند که فعالان فرهنگی در قالب مجموعه ای سازمان یافته، دغدغه های فرهنگی خود را دنبال می کنند. از این رو یافتن الگویی موثر جهت مدیریت اینگونه سازمان ها، می تواند یکی از کارراههای کلیدی جهت ارتقاء مدیریت فرهنگی کشور باشد.
به علت ماهیت خاص این نوع از سازمان، مزیت هایی خاص از جمله دسترسی به بطن جامعه، مورد اعتماد بودن، مردمی بودن، درگیر نبودن در کاغذبازی اداری، سرعت در پاسخگویی، کیفیت مطلوب و درک بهتر نیازهای مردم برای آنها متصور است.
از سوی دیگر این گونه سازمان ها به شدت تحت تاثیر فرهنگ سازمانی حاکم بر آنها، شکل گرفته اند و ساختار و رویه های خود را بر مبنای همان فرهنگ خاص شکل می دهند. فرهنگ سازمانی به معنای وجود فرهنگی خاص و مختص به یک سازمان که به مرور زمان و با توجه به علائق موسسان و حمایت اعضا آن سازمان شکل گرفته است، با موفقیت دوره ای تقویت شده و حس وفاداری و وابستگی را در اعضا شدت می دهد که این امر در سازمان های داوطبانه، استفاده از همراهی گروهی افراد را تسهیل می نماید. گرچه در سازمان های انتفاعی، رابطه رسمی استخدامی سبب شکل گیری شبکه افراد در درون سازمان و سبب استمرار حرکت این سازمان ها می گردد، اما در سازمان های داوطلبانه و غیرانتفاعی، انگیزاننده های دیگری وجود دارد که سبب شکل گیری و استمرار حرکت آنها می گردد؛ از این رو فرهنگ و مفروضات بنیادین موجود در موسسین و اعضای سازمان های داوطلبانه و شرایط زمینه ای و سرمایه انسانی که سبب قوام حرکت آنها می گردد، عامل کلیدی در ایجاد و ادامه بقای این سازمان ها و مجموعه های انسانی آنها خواهد بود. از این رو یافتن این گونه الگوها در بوم محیط سازمان های داوطلبانه در ایران اسلامی، نقش مهمی در بهبود اداره سایر سازمان های مشابه در کشور دارد.
ادامه دارد...
نویسنده یادداشت:
میثم قراباغی
دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام
و دانشجوی دکتری مدیریت دولتی (گرایش سیاستگذاری عمومی)
