بیانیه ای بی نظیر؛ انقلابی پیش رونده و غیرقابل باور

بیانیه ای بی نظیر؛ انقلابی پیش رونده و غیرقابل باور

 

«من روی این بیانیه خیلی زحمت کشیدم؛ بنای این ندارم که از دیگران درخواست کنم که اگر چیزی نوشتم روی آن کار کنند ولی راجع به این(بیانیه گام دوم) می گویم این کار را بکنید»؛ نقل آیت الله مهدی شب زنده دار از نظر امام خامنه ای راجع به بیانیه گام دوم.

قلم به بیانیه بردن، کمتر در هدایت رهبر انقلاب اتفاق افتاده است؛ اما بعد از چهل سال حرکت پر فراز و نشیب، بیانیه ای منحصر به فرد با تاکید حضرتشان بر عنایت ویژه به آن صادر می شود. از آنجا که جنگ جدید فتح خاک نیست بلکه فتح قلب ها و ذهن هاست؛ دشمن با استفاده از تجارب چند ده ساله خود، بر این عرصه متمرکز شده است و با هزینه های سرسام آور در حوزه های مختلف رسانه ای، کم و بیش نیز پیشروی هایی داشته است و این همان نقطه است که امام خامنه ای قلم بر کاغذ می کشند و با بیان واقع بینانه، تاریخی، امیدبخش، آینده پژوهانه و درعین حال دینی، دلهای محکم را یقین، دلهای مضطرب را اطمینان و دلهای بیمار و منافق را یاس می آفرینند.

بیان قاصر است از شرح ایستادگی چهل ساله، به رغم دشمنی دشمنانی بزرگ و غدار که یک اخم آنها، حکومت هایی را طی چند روز از بین برده است اما دشمن با موج سواری شب انتخابات و تبلیغ عناصر غرب زده و خسته داخلی خود جهت تصدی مسئولیت و بعد القاء ناکارآمدی نظام به خاطر عملکرد ضعیف آن یاران داخلی خود، می رفت تا با فراموشاندن شکست های پی در پی خود از ایران اسلامی در عرصه های گوناگون، مردم را نسبت به آینده روشن انقلاب اسلامی ناامید کند که ناگهان موسی عصای خود را در قالب واژگانی ژرف می اندازد تا آغاز شکست دیگری باشد در جنگ ادراکی با دشمن غدار.

عصر جدید جهان از همان مطلع 22 بهمن 1357 آغاز شد و چهل سال ایستادگی در مقایسه با عدم ایستادگی حتی ده ساله انقلاب های بزرگ و مدعی جهان، ثابت کرد که این انقلاب، خروشی متفاوت و الهی است و پس از چهل سال حرکت عجیب خود، در همه عرصه ها می بالد و فقط در حوزه نظامی، در حال دیکته شرایط جنگ نظامی در منطقه به دشمن است و هسته های انقلاب با لگد بر گلوی بازوان استکبار، خون تازه ای به جان جوانان مسلمان جهان دمیده اند.

اینجاست که ولی امر مسلمین جهان می فرماید:« ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالشهای مستکبران روبه‌رو است امّا با تفاوتی کاملاً معنی‌دار. اگر آن روز چالش با آمریکا بر سر کوتاه کردن دست عمّال بیگانه یا تعطیلی سفارت رژیم صهیونیستی در تهران یا رسوا کردن لانه‌ی جاسوسی بود، امروز چالش بر سرِ حضور ایران مقتدر در مرزهای رژیم صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه‌ی غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته‌ی حزب‌الله و مقاومت در سراسر این منطقه است. و اگر آن روز، مشکل غرب جلوگیری از خرید تسلیحات ابتدایی برای ایران بود،‌ امروز مشکل او جلوگیری از انتقال سلاحهای پیشرفته‌ی ایرانی به نیروهای مقاومت است. و اگر آن روز گمان آمریکا آن بود که با چند ایرانی خودفروخته یا با چند هواپیما و بالگرد خواهد توانست بر نظام اسلامی و ملّت ایران فائق آید، امروز برای مقابله‌ی سیاسی و امنیّتی با جمهوری اسلامی، خود را محتاج به یک ائتلاف بزرگ از ده‌ها دولت معاند یا مرعوب میبیند و البتّه باز هم در رویارویی، شکست میخورد.»

نویسنده یادداشت:

میثم قراباغی

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

و دانشجوی دکتری مدیریت دولتی (گرایش سیاستگذاری عمومی)

در جستجوی مکتب مدیریت اسلامی (1)

در جستجوی مکتب مدیریت دولتی اسلامی(1)

در این سلسله یادداشت مسئله اصلی ما پرداختن به «مبادی» یکی از علوم مدون امروزی، ذیل علوم اجتماعی، تحت عنوان «مدیریت دولتی»  بر اساس نظرات اندیشمندان اسلامی است. «منظور از مبادی، گزاره¬هایی از رشته است که در خود آن علم بحث نمی¬شود و روش اصطیاد آن¬ها نیز با روش رشته سازگار نیست و روش فلسفی است.»

در واقع مبادی عبارت است از مجموعه¬ای از مفاهیم و گزاره¬ها که مبنای تعریف و استدلال¬آوری در خود علم می-شوند ولی این گزاره¬ها در خود آن علم، قابل اصطیاد نیستند. به عنوان مثال، در رشته¬ی ریاضی از مفهوم خط و نقطه در هندسه استفاده می¬شود اما اینکه حقیقتاً نقطه و خط چه هستند در خود ریاضی بحث نمی¬شود بلکه ریاضی این¬ها را به عنوان پیش¬فرض قبول کرده است و مطالب خود را بر آن بنا می¬کند. برخی از این مبادی¬ که بی¬واسطه، مربوط به آن حوزه مطالعاتی و پایه¬ی آن علم هستند، مبادی قریب و سایر مبادی که با واسطه در تعاریف و استدلال¬های آن رشته دخیل هستند، مبادی بعید نام دارند. (سیدی فرد, 1395). این موضوعات معمولا به «فلسفه مضاف» علوم مختلف شهرت دارند و از نیازها و استلزامات اصلی «علوم انسانی اسلامی» می¬باشند.

امام المسلمین، حضرت آیت الله العظمی خامنه¬ای در این رابطه می فرمایند: «فلسفه‌ى اسلامى... فقه اکبر است؛ پایه‌ى دین است؛ مبناى همه‌ى معارف دینى در ذهن و عمل خارجى انسان است؛... ما به رنسانس فلسفى یا واژگون کردن اساس فلسفه‌مان احتیاج نداریم. نقص فلسفه‌ى ما این نیست که ذهنى است - فلسفه طبعاً با ذهن و عقل سروکار دارد - نقص فلسفه‌ى ما این است که این ذهنیّت امتداد سیاسى و اجتماعى ندارد.  فلسفه‌هاى غربى براى همه‌ى مسائل زندگى مردم، کم و بیش تکلیفى معیّن مى‌کند: سیستم اجتماعى را معیّن مى‌کند، سیستم سیاسى را معیّن مى‌کند، وضع حکومت را معیّن مى‌کند، کیفیت تعامل مردم با همدیگر را معیّن مى‌کند؛ اما فلسفه‌ى ما به‌طور کلّى در زمینه‌ى ذهنیّاتِ مجرّد باقى مى‌ماند و امتداد پیدا نمى‌کند. شما بیایید این امتداد را تأمین کنید، و این ممکن است؛... مى‌توان در مبانى موجود فلسفىِ ما نقاط مهمّى را پیدا کرد که اگر گسترش داده شود و تعمیق گردد، جریانهاى بسیار فیّاضى را در خارج از محیط ذهنیّت به‌وجود مى‌آورد و تکلیف جامعه و حکومت و اقتصاد را معیّن مى‌کند. دنبال اینها بگردید، این نقاط را مشخّص و رویشان کار کنید؛ آن‌گاه یک دستگاه فلسفى درست کنید.... ما نباید بگذاریم فلسفه به یک سلسله ذهنیّات مجرّد از معنویت و خدا و عرفان تبدیل شود. راهش هم تقویت فلسفه‌ى ملاّ صدراست؛ یعنى راهى که ملاّ صدرا آمده، راه درستى است. آن فلسفه است که انسان را وادار مى‌کند هفت سفر پیاده به حج برود و به همه‌ى زخارف دنیوى بى‌اعتنایى کند.... راه فلسفه باید راه تدیّن و افزایش ارتباط و اتّصال انسان به خدا باشد؛ این را باید در آموزش فلسفه، در تدوین کتاب فلسفى، در درس فلسفى و در انجمن فلسفه - همین که به آن اشاره شد - رعایت کرد.» (بیانات رهبر معظم انقلاب، 29/ 10/ 82)
بر این اساس وظیفه ی اصلی این پژوهش امتداد سیاسی-اجتماعی فلسفه صدرا، به سمت تعیین وضعیت «مدیریت دولتی» می باشد. البته برای تحریر بهتر محل نزاع، و جلوگیری از پرداختن به مباحث صرفا کلی، می¬توان مبادی علوم را، به دو قسمت «مبادی قریب» و «مبادی بعید» تقسیم کرد. در این صورت، «مبادی قریب» شامل آن مقدماتی می شوند که مستقیما بر موضوع و مسائل علم موثرند. و «مبادی بعید» شامل همه¬ی مقدمات و پیش فرض هایی است که مبادی قریب بر آن¬ها استوار است. که در پژوهش حاضر تاکید اصلی بر «مبادی قریب» پژوهش می¬باشد.

در یک تقسیم رایج دیگر، «مبادی علم» را به «توصیفی»  و «هنجاری»  تقسیم می کنند. «مبادی توصیفی» علم به بحث پیرامون، «هست¬ها و نیست¬ها»؛ و «مبادی هنجاری» علم، در مورد «بایدها و نبایدها» علم در مقام «مبادی» و «پیش فرض»های آن علم بحث می کنند که به مبادی هنجاری یک علم، مباحث «ارزش شناختی»  گفته می شود و «مبادی توصیفی» علم را نیز می¬توان به مبادی «هستی شناختی»  و «معرفت شناختی»  تقسیم کرد. بر این اساس «مبادی قریب» یک علم شامل سه دسته گزاره اصلی می¬شود:
الف) گزاره های هستی شناختی

ب ) گزاره های معرفت شناختی

ج ) گزاره های ارزش شناختی

آیا مبادی فلسفه ارتباطی با مدیریت دولتی دارد؟

در ابتدا، با توجه به اینکه مبادی نظری رشته¬ی مدیریت –لااقل در مقایسه با رشته¬های علمی دیگر- بسیار ضعیف و کم حجم است ، و در نگاه اول، شاید برای برخی خوانندگان هیچ ارتباطی بین این دو برقرار نشود، نیاز است کمی در مورد ارتباط فلسفه و مدیریت توضیح داده شود.
کریستوفر هادکینسون  -یکی از معدود افرادی که در زمینه فلسفه¬ی مدیریت دولتی قلم زده است- در این مورد می¬نویسد:

مدیریت دولتی، فلسفه¬ی در کنش  است. ... مدیریت دولتی، فعالیتی بسیار کلی است؛ و حداقل آن کاری که در تدوین اهداف انجام می‌شود -خصوصا هدف جمعی که در سازمان‌ها اجرا می‌شوند- «فلسفی» است.

... {مدیریت دولتی}، {مدیریت} را نیز در بر می‌گیرد، و این دو باهم طیفی از تجربیات، رفتارها و کنش‌ها را شکل می‌دهند که گستره‌ای از مسائل ذهنی و ارزشی تا عینی و مکانیکی را شامل می‌شود. در این طیف اداره به مسائل کیفی‌تر و «سیاسی» تر و مدیریت به مسائل کمی‌تر و «کاربردی» تر باز می‌گردد. این گونه فهم می‌شود که هر دو جنبه با نقش اجرایی ترکیب شده‌اند. خلاصه اینکه، اداره، کلان نگری  است.
این همان دسته از فعالیت‌هایی است که به عبارت دیگر به مثابه خط¬مشی¬گذاری شناخته می¬شوند، که اهدافِ یک مجموعه یا سازمان (و ابزار ضمنی‌اش) را مشخص می‌کند. چه آگاهانه این مطلب را درک کنیم یا نکنیم، فعالیتِ تدوینِ اهداف، برای خود یا دیگران، فلسفه ورزیدن  است. اهداف -که بر مبنای فلسفه بوجود می‌آیند یا از آن نشئت می‌گیرند- در قلب فرآیند اداره جای دارند؛ و در جدیدترین تحلیل، سازمان‌ها «صورت‌ها» یا بسته‌هایی از ارزش‌ها (غایات، اهداف، آرمان¬ها، منظورها)  را نشان می‌دهند، که در پوششی از اراده‌ی اداره و مهارت مدیریتی، کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. صرف این معنی، ممکن است فاشیستی  تلقی شود. ادراک هوشمندانه و فهم عمومی از این نظامِ پیچیده‌ی ارزشِ سازمانی، ممکن است حقیقتاً باعث سردرگمی، ابهام و حتی کج فهمی شود. خود این نظام، ممکن است همراه با یا بدون سازمان به نحو مختلفی درک شود. با این حال امتیاز ویژه  اداره، در تدوین، بازتدوین و مدل‌سازی اهداف و ارزش‌ها، در سراسر چرخه حیات سازمان، باقی می¬ماند. دولتمردان، متخصصان کلان نگری هستند. (Hodgkinson, 1996, pp. 6,7)

و در صفحات بعدی اضافه می کند که:

برای دولتمردان، فلسفه به معنای خط‌مشی نیز هست؛ یعنی، تدوین و اجرای خط‌مشی نمی‌تواند بدون فکر و ایده قبلی  انجام پذیرد. هر فرد خط‌مشی‌گذاری، پیش‌داوری‌ها و تمایلات قبلی خود را روی میز می‌گذارد. ... هر تصمیمی شامل ارزش‌هاست و هر فرد تصمیم‌گیری برای خود یک مجموعه‌ی ارزشی پیشینی  مجسم می‌کند. وقتی خط‌مشی‌ها شکل می‌گیرد، یا به عبارت دیگر، زمانی‌که فلسفه سازمانی ایجاد می‌شود، آنچه اتفاق می¬افتد آن است که یک سناریو واقعی با ثبات منطقی و دقت تجربی بیش‌تر یا کمتر برای خط‌مشی‌گذاران بازنمایی می‌شود. ... بنابراین، دستورالعمل‌ها، از طریق فرایندهای پیچیده و نامحسوس هم، مانند سازوکارهای ساده و مستقیم، برخورد و تعامل می‌کنند؛ و اهداف، منظورها، اهداف معین و آرمان¬های سازمان، از طریق گفتگو، مجادله و زور ، تدوین می‌شود. مجموعه‌ی ارزش¬های واقعی سازمانی – فارغ از نحوه تدوین، بیان و فصاحتی  که در آن رعایت شده است- ترجمان فلسفه¬ی این¬جهانی و روزمره¬ای است که از طریق فرایندهای مدیریت، به واقعیت¬ها و وقایع هرروزِ روزِ دنیا تبدیل می¬شود. (Hodgkinson, 1996, p. 11)
هادکینسون با بسط معنای فلسفه، جزییات بیشتری از ارتباط فلسفه و مدیریت دولتی را باز می کند:
فلسفه، به عنوان رشته‌ی مطالعاتی، به طور فنی و مرسوم به هستی‌شناسی ، معرفت‌شناسی ، و ارزش‌شناسی  تقسیم می‌شود. هستی‌شناسی یا متافیزیک(مابعدالطبیعه) با ماهیت واقعیت و بودن سر و کار دارد. پرسش راهنما در این شاخه این است که: واقعیت چیست؟ ... بین دو افراط و تفریط، تنوعی گران¬بار از هستی‌شناسی‌ها قرار دارد، که هر یک، تفسیر و نظام اعتقادی ملازم خودش را دارد. برخی از این تفاسیر، مستقیماً بر سازمان و اداره تأثیر گذارند، که سزاوار است بعداً به آن توجه کنیم. خلاصه ، جنبه متافیزیک فلسفه که توصیف شد، ممکن است در نگاه اول، هنوز هم از جهانِ کنش اداری  بسیار دور به نظر برسد؛ اگر فقط این دلیل را که آیین و هستی‌شناسی، زمینه‌ی مشترکی را فراهم می‌کند، داشته باشیم (در حقیقت آن‌ها با یکدیگر همزیست هستند)؛ اینکه این شاخه از فلسفه از طریق شخصِ دولتمرد بر کنش‌ها تأثیر می‌گذارد، به سادگی فهم می‌شود.

معرفت¬شناسی بر خلاف متافیزیک(مابعدالطبیعه)، به خاطر سؤالات کنترل کننده¬ی «چه چیزی درست است؟» و «از کجا می‌فهمی؟» مورد توجه فوری قرار گرفته و به دولتمردان مربوط می¬شود. هر دو سؤال، جزو دغدغه¬های روزانه مدیران اجرایی است... معرفت¬شناسی یا دانشِ دانستن همان قدر که به توسعه ساختار فنی منطق منجر شده¬است، به توسعه گستره‌ی رشته‌ی روانشناسی و روانشناسی اجتماعی نیز منجر می‌شود. تمام بخش‌های این دانش برای خط‌مشی‌گذاری، تحلیل خط‌مشی و اجرای‌خط‌مشی ضروری است... منطق تنها زیرمجوعه‌ای از فلسفه¬ی مرسوم نیست، بلکه اساس اجرا و اصلی‌ترین ابزار است. منطق در فرآیند کارش در ارزیابی و سنجش احتجاجات، خط‌مشی‌ها، پیشنهادیه‌ها و ارائه‌ها وارد می‌شود. یک مدیر اجرایی به طور مستمر موظف است تا تمام مغالطات و خطاهای پروژه‌ها، برنامه‌ها و طرح‌ها را کنترل کند.

آخرین، و برای ما بزرگترین، بخش از فلسفه مرسوم ارزش‌شناسی است. این شاخه، مطالعه‌ی ارزش، اخلاق و زیبایی‌شناسی‌ای است که از این سؤالات ریشه‌ای رهنمون می‌شود: چه چیزی خوب است؟ چه چیزی درست است؟ چه چیزی ظریف و زیباست؟ این سؤالات مستقیماً هنر اخلاقی اداره را بنا می‌کند ... در شرایط کنونی اینگونه می‌توان اذعان کرد که ظهور ارزش‌ها، باوراندن آنها از طریق کنش همکارانه، رفع تضادهای موجود در فرایند اداره، مذاکرات و بازداریِ از آن‌ها در عرصه سیاسی سازمان و محیط اطراف؛ دل مشغولی  هر روز و هر ساعت مدیران اجرایی است.

البته، این وظیفه بازاندیشانه، تحلیلی، -که در فلسفه مرسوم تجلی یافته- در سوی دیگرِ مصاف‌های روزانه، تصمیم‌گیری‌های ماهرانه، تلاطم و آشفتگی‌ها، و واقعیات مؤثر بر کنش سازمانی قرار دارد. با این وجود، آنچه که فلسفه آکادمیک از طریق تبیین ماهیت و منابع اخلاق، یا از طریق ترکیب یافته‌های علوم اجتماعی و رفتاری درباره ماهیت ارزش‌ها، می‌تواند انجام دهد، ارتباط مستقیمی با اداره دارد. ارتباط بسیار کمی که بین این دو عرصه¬ی گفتمان اتفاق می‌افتد، هم جای شگفتی دارد و هم جای حسرت. (Hodgkinson, 1996, pp. 8-11)
ادامه دارد...

نویسنده یادداشت:

سید مهدی سیدطباطبایی

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

و دانشجوی دکتری مدیریت دولتی(گرایش خط مشی گذاری عمومی)

 

پیامدهای اعتبارسنجی سازمان های مردم نهاد

پیامد های اعتبارسنجی سازمان های مردم نهاد

سازمان‌های مردم‌نهاد، تجلی مشارکت اجتماعی و حد واسط دولت و جامعه هستند، و در نتیجه نقش مؤثری در تحقق مردم‌سالاری دینی دارند. با توجه به افزایش نقش، جایگاه و اهمیت سازمان‌های مردم‌نهاد در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی، بررسی و مطالعه این سازمان‌ها ضروری است، تا بتواند مقدمه تعامل مناسب با این سازمان‌ها باشد. اعتبارسنجی– که نوعی از ارزشیابی است - یکی از بهترین روش‌های بهبود و ارتباط مؤثر با این نوع از سازمان‌ها است. اعتبارسنجی در هدایت و سیاست‌گذاری، حمایت و ایجاد زیرساخت، و نظارت و ارزیابی سازمان‌های مردم‌نهاد نقش بسزایی دارد. حاکمیت با اعتبارسنجی این سازمان‌ها می‌تواند نسبت به شناسایی، حمایت، الگوسازی، توانمندسازی، رشد و ارتقاء و اقدامات مشترک فرهنگی اقدام نماید. سؤال اصلی این است که الگوی اعتبارسنجی سازمان‌های مردم‌نهاد فرهنگی چگونه است؟ اعتبارسنجی دارای دو رکن اساسی استانداردها و رویه هاست. شاخص های اساسی این دو حوزه را باید بر اساس پژوهش احصاء نمود و در پی آن نظام استقرار این دو رکن طراحی می شود.

در یک نگاه کلی و جمع‌بندی از نگاه نگارنده، در زمینه‌های ذیل اعتبارسنجی به مؤسسات مردم‌نهاد فرهنگی کمک می‌کند:

• از طریق یک پروسه بازنگری صحیح به نقاط قوت و ضعف خودآگاهی یافته و فرصت‌ها و تهدیدهایی را که ممکن است برای آن‌ها ایجاد شوند شناسایی نمایند.

• زمینه‌های درونی برنامه‌ریزی و تخصیص منابع که نهایتاً منجر به ارتقاء سطح فعالیت‌های فرهنگی می‌گردد را شناسایی می‌گردد.

• نتایج حاصل از اعتبارسنجی، اطلاعاتی مستند و معتبر بوده که به‌منظور سرمایه‌گذاری اجرایی در اختیار متولیان حوزه فرهنگ قرار خواهد گرفت تا به اتخاذ تدابیر جدید بپردازند.

• عملکرد مؤسسات مردم‌نهاد فرهنگی را در جهت مناسب هدایت کرده و به آن‌ها هویت تازه‌ای خواهد بخشید.

• میزان تطابق وضعیت مؤسسه با استانداردهای از پیش تعیین‌شده از طریق ارزیابی درونی و بیرونی تعیین می‌شود.

• ابهام عملکردی رفع می‌شود.

• رتبه‌بندی مؤسسات انجام می‌شود.

نویسنده یادداشت:

سجاد نیک منش

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

توجه به زنجیره توزیع: یکی از عوامل اثرگزار در گسترش بازار کالای ملی

توجه به زنجیره توزیع: یکی از عوامل اثرگزار در گسترش و پیشرفت بازار کالای ملی

(یادداشت دوم از سری یادداشت‌های بازار کالای ملی)

با احتمال خوبی می‌توان حدس زد که یکی از موانع سر راه تقویت بازارکالای ایرانی، زنجیره‌ی توزیع ضعیف این کالاست. زنجیره توزیع چیست؟ در یادداشت قبل نکاتی در مورد بازار کالای ملی بیان شد.

بازار جایی است که مصرف کننده کالای مورد نظر خود را پیدا کرده و آن را خریداری می‌کند. تولید کننده کالای ملی؛ یک کارگاه باشد یا یک کارخانه، معمولا محصول خود را با یک واسطه (منظور از واسطه لزوما شخص و شرکت دیگری نیست بلکه یا واسطه‌ی فرایندی مد نظر است) به بازار و بعد به مصرف کننده می‌رساند.

 

این واسطه گری و فکر کردن بر روی چگونگی آن و نیز شیوه‌های و نکات آن می‌تواند تاثیر به سزایی بر گسترش بازار هر یک از کالاهای ملی داشته باشد.

برای روشن تر شدن مطلب، خاطره ذیل تقدیم می شود[1]:

"معمولا وقتی برای خرید کالا وارد مغازه‌ای می‌شوم، بعد از دیدن انواع کالاها، برندها و بعضا نوع چیدمان برندهای مختلف ایرانی و خارجی، از مغازه دار می‌پرسم آیا از فلان کالا تولید داخلش را دارید؟ و واکنش مغازه دار به عنوان یک دانشجوی علوم اجتماعی برایم جالب است.

یک بار که در مغازه سیسمونی فروشی بودم وقتی این سوال را پرسیدم فروشنده این طور پاسخ داد: یک مدت داشتم امّا کسانی که کالا‌های (فلان برند) ایرانی را می‌آورند هم بد اخلاق و بی ادبند و هم پولشان را نقد می‌گیرند و شرایط مناسبی برای همکاری ندارند، امّا این برندهای خارجی هم در تسویه حساب راه می‌آیند و هم کسانی که برای ارائه محصول می‌آیند خوش برخوردند."

البته از این یک گزاره نمی توان نتیجه گرفت که تمام برندهای ایرانی چنین مشکلی دارند، و یا اصلا این ادراک توسط این فروشنده تا چه اندازه مطابق واقع است، اما می‌توان به این نکته رسید که عدم توجه به زنجیره توزیع یکی از موانع رشد در بازار کالای ملّی می‌تواند باشد.

به طور اجمالی می‌توان زنجیره توزیع را این گونه توضیح داد:

راه‌ها، روش‌ها و تسهیلاتی که برای رسیدن کالای تولید شده به دست مصرف کننده به از جانب تولید کننده طراحی و اجرا می‌شود[2].

به عنوان مثال شاید یک راه استفاده از ظرفیت فضای مجازی و حذف یا حداقل کردن این واسطه‌ها می‌باشد و یا آموزش و تربیت عوامل توزیع و یا ...

تولید کننده باید محصولش را طوری به بازار عرضه کند که در مسیر آن، هم فروشنده‌ها، سود و جذابیتی برای فروش آن محصول داشته باشند و هم خریداران و مصرف کنندها. در واقع فروشنده‌ها می‌توانند یکی از بهترین مبلغین محصولات باشند.

البته پر واضح است که در این میان می‌بایست مراقب حیله و نیرنگ و فعالیت‌های غیر شرعی و خلاف رضای الهی و پیروی از وسوسه‌های شیطانی بود و از آن‌ها به جد پرهیز نمود.

نتیجه: آنکه یکی از عوامل موثر بر رونق بازار کالای ملی توجه و طراحی انواع شیوه‌ها و تسهیلات مناسب در مسیر رسیدن کالا به دست مصرف کننده آن هم توسط خود تولید کننده است. البته این کار می‌تواند توسط افراد دغدغه‌مند در حوزه کالای ملی طراحی و به تولید کنندگان عرضه شود.

در یادداشت‌های بعد سعی می‌کنیم در مورد دیگر موانع رشد بازار کالای ملی با یکدیگر گفت و گو کرده و آن‌ها را بررسی و به بوته‌ی نقد بگذاریم ان شاء الله ...

---

[1] البته همان طور که در متن‌ قبل بیان شد، این متون صرفا یکسری یادداشت و یک زمینه‌ای برای تحقیقات علمی مرتبط است و به همین جهت ممکن است اتقان علمی لازم را نداشته باشد. اما فرصتی برای تامل و تکامل و پژوهش خواهد بود، ان شاء الله

[2] البته می‌تواند این فرآیند توسط شخص ثالث و یا یک گروه واسط انجام شود. اما تولید کننده باید متوجه آن باشد.

نویسنده یادداشت:

سید علی اکبر نگهبان

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

بسم الله! زمینه سازی کن

بسم الله! زمینه سازی کن

"بازارکالای ملی" حلقه‌ی مفقود حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه‌ی ایرانی!

یکی از مولفه‌های اصلی در اقتصاد مقاومتی تقویت "کالای ملی"[1] و توجه ویژه به آن است، ضمنا تاکیدات رهبری عزیز[2] به این مساله نشان دهنده‌ی اهمیت بالای آن است.

بسیار روشن است که بحث مقاوم سازی اقتصاد با پایه‌ی تولیدات داخلی ممکن می‌شود و تولیدات داخلی اگر در عرصه‌ی بازار نتوانند جایگاه مناسب خود را دست آورند به سرعت از بازار کنار گذاشته می شوند و در این صورت نه تنها موجب مقاوم شدن و رشد اقتصاد نمی‌شوند بلکه خود مانند ستونی متخلخل، باعث سست شدن پایه‌های اقتصاد خواهند شد. احتمالا!

با این مقدمه کوتاه اهمیت مفهومی با عنوان "بازار کالای ملی" روشن می‌شود. اما به واقع از کجا باید شروع کرد؟ چگونه باید برای ارتقاء بازار کالای ملی برنامه ریزی کرد؟ نقش افراد مختلف در این مسیر کدام است؟

برای این که موضوع کمی روشن تر و البته پیچیدگی و اهمیت آن بیشتر درک شود به سوالات دقت کرده و کمی روی آن‌ها تامل کنید:

• محدوده‌ی "بازار کالای ملی" کجاست؟

• چه کالاهایی داخل این بازار راه دارند؟

• کالایی که توسط دانشمندان ایرانی در خارج از کشور تولید می‌شود جزئی از این بازار است؟

• کالاهایی با نام و نشان تجاری(برند) غیر بومی که در داخل کشور تولید می‌شوند چه طور؟

• کالاهایی که در داخل سرهم بندی(مونتاژ) می‌شوند چه؟

• کالاهایی که با نام و نشان بومی اما در خارج کشور تولید می‌شود!

• کالایی که در داخل تولید می‌شود اما در داخل کشور مصرف کننده ندارد چه؟

• آیا کالایی که نمونه‌ی خارجی آن هم از نظر کیفیت و هم از نظر قیمت برای مصرف کننده معقول تر به نظر می‌رسد در این بازار چه جایگاهی دارد؟

• خرده تولید کنندگان محلی که کالایشان به صورت غیر گسترده تولید و به فروش می‌رسانند کجا قرار می‌گیرند؟

• دولت چه نقشی در تقویت این بازار خواهد داشت؟

• نحوه‌ی رقابت یا رفاقت بین تولید کنندگان داخلی، تولید کنندگان خارجی در این بازار چگونه خواهد بود؟

• رقابت بین بازار کالای داخلی و خارجی در داخل و خارج کشور به چه نحوی شکل می‌گیرد؟

• در این میان بین کشورهای گوناگون تفاوتی هست یا نه؟

• استقلال و آزادی تجار و تولید کنندگان داخلی در بازار کالای ملی چگونه خواهد بود؟

• تفاوت و اهیمت نقش مردم، مصرف کنندها، تولید کنندها، توزیع کنندها، فروشنده‌ها، دولت و .... در این بازار چه خواهد بود..

• ...

با اندکی تامل بر روی این سوالات خواهیم فهمید که اولا اهمیت "بازار کالای ملی" کمتر از تولید آن نیست، و نیز نقش بازاریابی در این میان برای کالای ملی با وضوح بیشتری پیدا می‌شود. و اینکه چگونه می‌توان با کمک به رشد "بازار کالای ملی" به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و تولید ملی کمک کرد. کمکی که درون‌زا و مستمر باشد نه به اجبار دولت و مقطعی! کمکی از جنس بازاریابی اسلامی – بومی.

در یادداشت‌های بعد برای شروع سعی می‌کنیم موانع رشد در بازار کالای ملی را با هم بررسی و به بوته‌ی نقد بگذاریم ان شاء الله ...

---

[1] . شاید در بیش از 13 بند از 24 بند سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به بحث تولید و کالا اشاره شده است.

[2] تکرار کلید‌واژه‌های تولید ملی، کالای ملی، توجه به داخل، و حمایت از کالای ملی و ... در سال‌های اخیر به وفور به چشم می‌خورد به عنوان مثال رک. (http://farsi.khamenei.ir/keyword-content?id=1252)

نویسنده یادداشت:

سید علی اکبر نگهبان

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

الزام عبور انسان از رنج ها، انتخاب اولویت دارترین وظیفه

الزام عبور انسان از رنج ها، انتخاب اولویت دارترین وظیفه

الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لولا أن‌ هداناالله

شاید یک سؤال مهم در برهه‌ای از زندگی یا در مقطعی از زمان تا هم‌اکنون ذهن ما را به خود درگیر کرده باشد و آن این است که "مهم‌ترین، اصلی‌ترین،‌راهبردی‌ترین و پراولویت‌ترین وظیفه هر انسانی، فارغ از هر دین و مسلکی که دارد چیست؟" و اگر کمی عمیق‌تر شویم برای هر انسان سه رابطه اصلی متصور می‌شویم و آن‌وقت سؤال اینچنین تغییر می‌کند که مهم‌ترین وظیفه هرکس در رابطه با: خود، خدای خود و خلق خدا (جامعه و...) چیست؟ وقتی برای پاسخ به این سؤال به آیات قرآن، سیره اهل بیت عصمت^{علیه‌السلام} و رفتار عموم مردم عادی مراجعه می‌کنیم؛ یک مفهوم اصیل و بنیادین جدای از هر دین و آیینی که هرکس برای خود دارد، می‌یابیم که زندگی هر انسانی در هر بعدی از ابعاد شخصی، عبادی و اجتماعی، جز در بستر این مفهوم اتفاق نمی‌افتد، چراکه خلقت هر انسانی بماهو انسان بر آن اساس بنا نهاده شده است و آن مفهوم اصیل دنیایی چیزی نیست جز "رنج"؛ همانطور که خالق ما فرمود: «لقد خلقناالانسان فی کبد/ بلد،4». پس هر انسانی چه مسلمان چه کافر در دنیا در رنج و سختی است. بسیاری از اوقات آنقدر در سختی‌ها فرو می‌رود که می‌پندارد تنها هدف خلقت و وظیفه او برطرف‌ساختن و حل سختی‌ها و مشکلات است؛ اما گردن هر دشواری را که می‌زند، همچون اژدهای شاهنامه، رنج‌ها و ناملایمت‌های دیگر از اطراف و اکناف سربرمی‌آورد؛ البته در این بین کسانی‌ هستند که چشمان خود را بسته‌اند تا سختی‌ها را نبینند ولی غافل از اینکه دشواریهای دنیا او را در آغوش گرفته و روزی درخود می‌فشارد.

انسان چه بخواهد رشد کند و بزرگ و بزرگوار شود و از قله سعادت بالا رود و چه بخواهد سقوط کند و از دره ضلالت پایین افتد، با سختی و رنج رودرروست؛ پس انسان عاقل منطقاً بهتراست از کوه بالا رود و سختی‌های عروج را تحمل کند تا رنج سقوط؛ اما کسی که قصد صعود می‌کند و عزم صبر، مهم‌ترین وظیفه و اصلی‌ترین دغدغه او چه باشد بهتر است؟ با این وجود شاید اگر کمی دقیق‌تر به مسأله بنگریم، دیگر نمی‌پرسیم اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین وظیفه چیست؟ بلکه با تمام وجود اقرار کنیم تنها راه پیش‌رو مبارزه و "جهاد" است و جهاد تنها با وجود رنج و در بستر سختی‌ قرارگرفتن معنا می‌شود و مفهوم می‌یابد.

اما اولویت در جهاد با چیست؟ اگر نگاهی به قله سعادت و هدف خلقت که همان عبودیت است داشته‌ باشیم، درمیابیم که عبودیت جوهری است که غایتش چیزی جز ربوبیت نیست و در ربوبیت چیزی غیر از حق نیست؛ پس حال که هدف خدا شد با غیرش باید مبارزه کرد و هر انسانی اولین غیر خدایی که وجدان می‌کند خودش است؛ پس اولین مرحله در جهاد، جهاد با نفس است.

ادامه دارد...

نویسنده یادداشت:

محمدحسین سلامی

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

نقش تمرکز در برنامه ریزی درسی برای تحقق مرجعیت علمی

نقش تمرکز در برنامه ریزی درسی برای تحقق مرجعیت علمی

همان‌طور که در یادداشت قبل اشاره شد، در این یادداشت به نقش نظام برنامه‌ریزی درسی برای تحقق مرجعیت علمی پرداخته می‌شود. به‌عنوان مهم‌ترین اصل در برنامه‌ریزی درسی، در این یادداشت به «اصل تمرکز» پرداخته شده است.

در ابتدا و به‌عنوان حسن مطلع لازم می‌دانم به جمله‌ای از استاد فقیدمان حضرت آیت‌الله مهدوی کنی ^{رحمه‌الله} اشاره کنم که در توصیه به یکی از اساتید دانشگاه که قصد عزیمت به قم برای گذراندن دروس حوزوی داشت، فرمودند: «2 تا درس کم است، 3 تا درس زیاد». با توجه به اینکه دروس طلاب حوزه‌های علمیه به‌صورت روزانه است، توصیه ایشان درواقع اشاره به نقش تمرکز در فرآیند یادگیری دارد؛ به‌گونه‌ای‌که حجم پراکنده دروس متفاوت، هدف یادگیری را از اصالت انداخته و محقق نخواهد کرد.

این نکته کلیدی استاد فقید ما یکی از مشکلات نظام آموزشی کشور ماست که تابه‌حال غیر از برخی حوزه‌های علمیه و مدارس غیرانتفاعی اقدام درخوری در این‌خصوص صورت نگرفته است. جالب است بدانید در سال‌های گذشته، این رویکرد در نظام‌های آموزشی غربی مشاهده می‌شود و به دانشجویان دروس کم و با حجم واحد زیاد (حداقل 4 واحد) ارائه می‌شود.

این اصل دلالت‌های فراوانی در نظام برنامه‌ریزی درسی درپی خواهد داشت که در ادامه به برخی از آنها می‌پردازیم:

1) تمرکز ذهنی دانشجویان: وقتی برنامه درسی دانشجو به‌صورت پراکنده و متعدد باشد، دانشجو توان تجزیه و ترکیب محتواهای آموزشی با یکدیگر را ندارد و صرفاً در کلاس حاضر می‌شود و نقش فعالی برعهده نمی‌گیرد؛ یا به‌تعبیر بهتر، نمی‌تواند برعهده بگیرد. اما با تمرکز بر 2 یا 3 درس در یک بازه زمانی، دانشجو تعهدی نسبت‌به آن دروس در خود می‌یابد.

2) پویایی در ارائه دروس: با لحاظ اصل تمرکز در برنامه‌ریزی درسی، لزومی به تشکیل کلاس‌ها در 16 هفته متوالی نخواهد بود و می‌تواند دروس به‌صورت دوره‌های فشرده و متمرکزتر (به‌عنوان مثال، در 8 هفته آموزشی) ارائه شود. در این صورت تمرکز ذهنی دانشجو نیز بر دروس ارائه‌شده در هر دوره بیشتر خواهد شد.

3) اصلاح برنامه‌های درسی متکثر و پاره‌پاره: از پیامدهای شکل‌گیری علم مدرن، تخصص‌گرایی و جزئی‌نگری است؛ تاحدی‌که گاهی چنان دقیق و جزئی به مسائل می‌پردازد که اصل و اساس فراموش می‌شود. براساس نگاه مبنامحور، لازم است دانشجو مسیر رفت‌وبرگشتی "از مبانی به مسائل" و "از مسائل به مبانی" را طی کند، تا فهم درستی از "مبانی" و "مسائل" پیدا کند. بنابراین پیشنهاد می‌شود دروس اصلی به‌صورت تدریجی و با تمرکز شایسته در طول ترم‌های مختلف ارائه شود و دروس تخصصی ذیل آن و به فراخور تناسب موضوع، در بازه‌هایی از ترم آموزشی ارائه شود. در این صورت دانشجو از کثرت عنوان‌های مختلف دروس سردرگم نخواهد شد و نگاه تخصصی را درکنار سیر منطقی و مبنایی دروس پایه و اصلی طی خواهد کرد.

با این رویکرد، زمینه حرکت به‌سمت تولید علم برای دانشجو (البته با هدایت و راهبری استاد) فراهم خواهد شد و استاد و دانشجو در بستر دانشگاه و برنامه درسی پویا می‌توانند مرزهای دانش را اولاً شناخته و ثانیاً درنوردند.

ان‌شاءالله در یادداشت‌های بعدی تفصیل رویکرد مبنامحور، استادمحوری و سایر اصول نظام برنامه‌ریزی درسی ارائه خواهد شد.

نویسنده یادداشت:

مسعود بخشی

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

و دانشجوی دکتری مدیریت دولتی(گرایش خط مشی گذاری عمومی)

نسبت تغییر در علم خط مشی گذاری

نسبت تغییر در علم خط مشی گذاری 

به طور خیلی ساده و ابتدایی تغییر در حوزه انسان به دو دسته تغییرات فردی و تغییراتی اجتماعی تعریف می شود. تغییرات فردی آن دسته از تغییراتی است که در نسبت فرد با خودش وجود دارد و آن تغییرات صرف به هدف و جهت نفع شخصی است. اما تغییرات اجتماعی، تغییراتی هستند که در تعامل و ارتباط فرد با دیگر انسان ها به وجود می آید و به دنبال منفعت عام تری می باشد. لذا با توجه به این تقسیم بندی، حرکت های حوزه انسانی را نیز می توان به دو قسم حرکت های فردی و حرکت های اجتماعی تقسیم نمود.

مجموعه این تغییرات فردی و اجتماعی است که حرکات و اتفاقات عالم را رقم می زند. حال هر تحلیل گری بتواند که علم شناخت درست از این تغییرات را به دست آورد، طبیعتا تحلیل درست تری از این عالم ارائه می دهد و در چرخه تعیین خط مشی گذاری، اجرا و ارزیابی سیاست ها بهتر عمل می نماید.

به عبارت دیگر فهم و درک تغییرات انتقال از نقطه t₁ به t₂ چه در حوزه فرد و چه در حوزه اجتماع هم در تحلیل و شناخت و هم در حوزه اثرگذاری بهتر و دقیق تر در عرصه تغییر افراد و اجتماع کمک شایانی می نماید و مخصوصا افرادی که به دنبال تغییرات و حرکت های اجتماعی هستند، راحت تر به نتایج مورد دلخواه خود خواهند رسید.

حال این سوال پیش می آید که برای این تغییرات اصول و قواعد کلی حاکم است؟ و اساسا می توان آن ها را شناخت و دسته بندی نمود؟ یا این که این تغییرات از قواعد کلی پیروی نمی کند؟ اگر که از قواعد کلی پیروی می کند، روش رسیدن به آن چیست؟

نویسنده یادداشت:

سجاد نیک منش

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

منطق سازمانی رشد

منطق سازمانی رشد

حل مسائل انقلاب اسلامی" مأموریتی است که بر عهده ی همه دلسوزان انقلاب است. این مأموریت در گستره ای از انگیزه و اندیشه تا عمل و اثر، دنبال می شود. سازمان های آموزشی و پژوهشی(دانشگاه ها و پژوهشگاه ها) هم به طور مستقیم و غیر مستقیم برای پیاده سازی این هدف(=حل مسائل) ایجاد و تأسیس شده و می شوند.

دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان یکی از مراکز برآمده از انقلاب اسلامی، این مسیر و مقصد را دنبال کرده و می کند. از دل این فضا و طلب، مرکز رشد دانشگاه برای تقویت و تجهیز بهتر این جبهه و جریان تأسیس گردید.

این مرکز برای تحقق درست و دقیق تر این مأموریت، از مسأله« رشد انسان طالب حل این مسائل» ورود پیدا کرده است و در دورنمای خود، ارائه الگوی«سازمانی رشد دهنده و شکوفاساز انسان هایی که بتوانند مسائل انقلاب اسلامی را حل کنند»، دنبال می نماید؛ ارائه الگوی«سازمانی سازنده» که به سبب تمرکز بر رشد جمعی و خانوادگی، سازوکارهای ویژه ای را به وجود می آورد؛ سازوکاری که متکفل «رشد جمعی انسانی» است، ماهیتش،«فرهنگی» و روح حاکم بر فرهنگش، «گذشت و ایثار» است.

در رایج ترین و شناخته شده ترین سازوکار در سازمان های امروزی، یعنی در ساختار«بوروکراسی» با تکیه بر قوانین، روابط غیر شخصی، استانداردسازی کار، و در یک کلام تاکید بر «سازمان به مثابه ماشین تولید انبوه» موجب کاهش انعطاف سازمانی در طراحی فرآیندها و پاسخ های محیطی می شود.

پیگیری «حل مسأله انقلاب اسلامی» با تاکید و استفاده از این نوع سازمان ها، از دو جهت اصلی «ناکارآمد» است:

1. سازوکارها اصیل می شوند و نه انسان ها

2.حداقلی کردن افق آرمانی و تقلیل «روحیه‌ی جهادی» و «عمل انقلابی»

در مرکز رشد که اکنون هنوز در ابتدای مسیر مأموریتش قرار دارد، «انسان های مستعد» مأموریت مرکز رشد، جذب می شوند و سپس متناسب با فرآیند رشد، سازوکار آن از «پایین به بالا» طراحی می شود.

در منطق رشد، سازوکارها نه به واسطه‌ی قدرت پست و مقام، بلکه از روی اقناع و همراهی و همدلی به پیش می روند؛ در منطق رشد بایستی همه افراد در ساخت مرکز رشد، رشد یابند.

در منطق رشد افراد فرصتی برای مشارکت در ساخت مرکز رشد و بروز استعدادهای خود می یابند، و یا از تبیینی و دفاعی است که بایستی از عمل و نظر خود ارائه دهند و چنانچه در تبیین و اثبات عمل و نظر خود موفق شوند، موجب رشد دادن دیگری می شوند و چنانچه موفق نشوند و عمل و نظر خود را اصلاح نمایند، خود رشد می یابند.

زمانی شکل گیری سازوکار در مرکز از «پایین به بالا» معنا می یابد که یاران مرکز، هر یک در امری که سازوکاری خاص را ایجاب می کند، استقامت نمایند و عهده دار امری از امور شوند و این یعنی آنکه سازوکاری که در غایت برای «رشد» طراحی می شود، خود،«رشدآفرین» است.

در مرکز رشد سازوکاری طراحی شده است که خود این سازوکار، رشد آفرین است یعنی هر فرد با عهده دار شدن امری از امور مرکز درجه ای از «گذشت و انفاق» را از خود بروز می دهد که به نفع همه یاران مرکز می باشد که این در سازمان مرکز رشد یک نوع پشتیبانی و ستاد برای دیگران است.

در فرآیند رشد نیروی انسانی مرکز رشد دو رویکرد اصلی وجود دارد:

1فرآیند رشد «تدریجی» است.

2فرآیند رشد برای هر فرد «منحصر بفرد» می باشد.

اصول حاکم بر ساخت مرکز رشد عبارتند از:

1مرکز رشد محمل حل مسایل انقلاب اسلامی است؛ فرآیندی از فکر تا اثر را در برمی گیرد.

2رشد و تربیت، استادمحور است.

3 مرکز رشد انسان محور است نه ساختارمحور؛ خانواده محور است نه فردمحور.

4مرکز رشد در خدمت آرمان دانشگاه امام صادق(ع) مبنی بر "دانشگاه اسلامی مرجع" است.

5غایت هر عضو مرکز رشد، فهم منطق رشد و باز تولید آن است به گونه ای که خود رقم زننده ی یک مرکز رشد دیگر باشد.

6مرکز رشد پیش ساخته نیست و سازوکارهای آن با بروکراسی حداقلی، مبتنی بر خرد و اقدام جمعی و مسئولیت پذیری فرد فرد یاران، دایرمدار یک رهبر، شکل می گیرد.

7مرکز رشد مجموعه ای حمایتی برای ادای تکلیف است و نه سکوی پرشی برای فرصت طلبی.

8مرکز رشد مجموعه ای صرفاً علمی-اندیشه ای نیست، بلکه تربیتی-فرهنگی است، با صبغه کرامت اخلاقی، دین باوری، دین مداری و تقید.

🔹اصول هشتگانه ذکر شده- که با تعبیر کلی«منطق رشد» از آن یاد می شود- در حرکت تدریجی ساخت مرکز رشد و با کسب تجربه، آزمون و اصلاح می شود.

🔹منطق رشد همانند «بذری» است که زمان «کشت» آن، زمانی است که نیازی جدید در سازوکارهای مرکز رشد بروز می یابد. «داشت» آن، با همیاری تک تک یاران مرکز رشد است و «برداشت» آن، ظهور «نظامات مرکز رشد» است.

 

🔹آری، سازوکار سازمانی مرکز رشد، نه یک ساختار سازمانی، بلکه «نظام هولوگرافیک» است که همچون آیینه، هر خرده اش حقیقت را همانطور نشان می دهد که کل آیینه نشان می دهد.

نویسنده یادداشت:

جواد آزادی

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

و دانشجوی دکتری مدیریت دولتی(گرایش خط مشی گذاری عمومی)

الهام از درون، قسمی متمایز در پژوهش

الهام از درون؛ قسمی متمایز در پژوهش

آنچه که به عنوان خروجی یک پژوهش مشاهده می‌شود، معمولا حاصل تلاش‌های یک محقق است. این تلاش‌ها از مرحله‌ی حواس شروع می‌شود. پژوهشگر با دیدن و لمس کردن و بوییدن و ... سوال‌ خود را پیدا می‌کند و با تامل آن را دقیق‌کرده و با مطالعه و تفکر آن را غنی می‌کند و با تامل راه حلی را پیشنهاد داده بر روی آن توجه کرده و یا آن را به بوته‌ی آزمایش گذاشته و اصلاح می‌کند و در نهایت ثمره‌ی همه‌ی این تلاش‌های فکری و ذهنی و عینی و عملی خود را تحت عنوان یک پژوهش بیان می‌کند.

اما در این میان همواره اتفاقی رخ می‌دهد که معمولا پژوهشگر از آن غفلت دارد و آن این است که با انجام تمام تلاش‌های ذهنی و عینی، پژوهشگر سعی می‌کند تا خود را به جواب سوالش نزدیک کند و آن را از درون خودش کشف کند. این کشف که موهبتی الهی است و در مسیر پژوهش به پژوهش‌گر اعطا می‌شود. هیچگاه از بیرون نفس پژوهشگر پیدا نمی‌شود و در پدیده‌های بیرونی نیست و حتی در کتاب‌ها و منابع مطالعاتی او نیز نیست! بلکه ثمره‌ی پژوهش پژوهشگر از درون او می‌روید و البته متاثر از تمام تلاش‌ها و مطالعات و مشاهدات و تاملات او می‌باشد.

بی‌شک تمام اساتید و پژوهشگران که این متن را مطالعه می‌کنند این مطلب را تصدیق می‌کنند که در لحظات گوناگون حین پژوهش فهمی ناگهانی برای ایشان پدید می‌آید. و این مطلب نه تنها در حوزه‌ی پژوهش‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی که در طبیعیات، ریاضیات، فیزیک و شیمی و... نیز این چنین است.

فقط پژوهش‌گر در مسیر پژوهش و با کمک روش تحقیق سعی می‌کند تا فهم خود را محک بزند و آن را اثبات کند! آن‌چه با فهم ناگهانی یک دانشمند به نام ارشمیدس حاصل شد امروزه جزو قوانین پرکاربرد رشته‌های گوناگون فیزیکی است و آن خوابی که دانشمندی به نام .... در مورد حلقه‌های بنزنی دید باعث تحولی در علم شیمی‌آلی شد و آن فکری که به ذهن هر پژوهش‌گری رسید.

واضح است که ضمن تبیین این موضوع قصد بیان این نیست که هر فکری که به هر ذهنی می‌رسد به معنی درست بودن آن فکر است، اما مهم است که هر جواب درستی که از هر پژوهشی بدست می‌آید حاصل تلاش یک پژوهشگر و زاییده‌ی خود اوست و این موهبتی است الهی.

حال نکته اینجاست که این کشف درونی متاثر از تمام اتفاقاتی است که به طور عمدی یا غیر عمدی پژوهشگر انجام می‌دهد. حتی گاهی ممکن است پژوهشگر در مسیر یک پژوهش به طور اتفاقی با کتابی آشنا شود که مسیر پژوهش او را به کلی تغییر دهد. پس یک پژوهشگر مسلمان در توسلات خود به ذوات مقدسه‌ی ائمه‌ علیهم السلام می‌خواهد که او را کمک کنند تا در مسیر پژوهش آن طوری که رضایت خداوند است حرکت کند و آنچه برای رسیدن به یک جواب کامل نیاز دارد در جلوی پای او قرار گیرد.

و در لایه‌ی بعد پیدا کردن آن فهم عمیق و صحیح را عاجزانه از درگاه خداوند علیم و حکیم طلب می‌کند تا نسخه‌ای که به جامعه خود ارائه می‌کند نسخه‌ای مورد رضایت او باشد و او شفا را در آن نسخه قرار دهد.

و در آخر باید گفت که اشک و توسل خاضعانه بر در خانه‌ی اهل بیت^{علیهم‌السلام} و ادعیه‌ی خاصلانه به درگاه ربوبی بی‌شک یکی از ارکان پژوهش‌های اسلامی است.

نویسنده یادداشت:

سید علی اکبر نگهبان

دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام